Cách phát âm tiếng Việt cực hay cho người nước ngoài

[hoctienganh]

Hệ thống quảng cáo SangNhuong.com

Phát âm là chuyện khá quan trọng khi học tiếng Việt bởi nếu nói không chuẩn ngữ pháp người Việt có thể hiểu ý bạn muốn nói, nhưng nếu nói sai một từ thì người Việt không thể biết được ý của bạn. Tuy nhiên, phát âm lại là chuyện không dễ dàng nhất cho hầu hết người nước ngoài khi dạy tiếng Việt cho người nước ngoài.

Các âm trong tiếng Việt được hình thành khá nhiều từ: Phụ âm, nguyên âm, và thanh điệu. Vậy, làm cách nào để nói tiếng Việt chính xác? Bài viết xin trình bày cho người học một số phương pháp sau đây:

Đầu tiên, bạn cần nắm được rằng tiếng Việt được cấu tạo từ các đơn âm nên việc học phát âm sẽ theo trình tự từ phát âm âm tiết đến phát âm chuỗi âm tiết, từ phát âm chuỗi âm tiết đến phát âm câu với ngữ điệu tự nhiên.

Phát âm mỗi âm tiết

Điều quan trọng khi học phát âm mỗi âm tiết là bạn cần nắm được tiêu chí phát âm và cấu hình miệng khi phát âm âm đó, ví dụ: phát âm ngắn hay dài, chuyển động của lưỡi từ khi bắt đầu đến khi kết thúc âm ra sao, bật hơi hay không bật hơi,…

Người nước ngoài học tiếng Việt là ngôn ngữ thứ hai thường bị ảnh hưởng từ tiếng mẹ đẻ, do đó thường không tìm ra những nét khác nhau và thường qui âm nhận được thành âm giống như có sẵn trong tiếng mẹ đẻ. Đối với tình huống này, cần thiết phải có giáo viên hướng dẫn để người học có thể hiểu ra và sửa lỗi kịp thời. Có rất nhiều người học có thể phản ánh và hiểu đúng về các âm nhưng vẫn nói sai là do chưa thể tự cân đối bộ máy phát âm theo ý muốn, trường hợp này học viên đó hiểu được lỗi phát âm của mình nhưng yêu cầu phải có sự rèn giũa cần cù trong thời gian dài để có thể phát âm tiếng Việt chuẩn.

Nhận diện và phát âm

Với mỗi người bắt đầu học tiếng Việt, đều lo lắng không biết bắt đầu học tiếng Việt như thế nào? Việc đầu tiên là phải nhận diện âm tiết. Đó là việc người học từ tiếp nhận đến khái quát hóa âm đó đến lúc có thể thực hiện hóa kiến thức của mình bằng việc phát âm. Thủ pháp để nhận diện âm tiết tiếng Việt cũng như như khi học các ngôn ngữ khác, là học viên cần phải nghe và lặp lại nhiều lần âm tiết đó. Với những âm tiết quen thuộc, có trong tiếng mẹ đẻ, người học sẽ rất dễ dàng học theo và phát âm chính xác. Vấn đề cần nhắc tới là các âm không thân thuộc (là khác nhau đối với các người học đến từ những quốc gia khác nhau) thì việc nhận diện không dễ dàng. Học viên cần phải nghe và lặp lại nhiều lần rồi có sự chỉ dẫn của giáo viên để phân biệt các âm giống nhau mà học viên không tự nhận ra được sự khác nhau.

Bạn nên học theo từng cặp khác biệt. Ví dụ, những học viên từ Nhật Bản hay Hàn Quốc thì khả năng bị nhầm giữa âm [v] (v) và [b] (b) rất cao, còn người học là người nói tiếng Anh thường hay không phân biệt được âm [c] (c,q,k) và [o] (kh),…Biết được mình nhầm lẫn giữa những âm nào, người học nên thường xuyên nghe và phát âm liền mạch những âm đó, tập trước với những từ quen thuộc và có cấu trúc âm tiết đơn giản, sau đó với những từ phức tạp hơn. Ví dụ, người học nên lập bảng như sau:

[v] (v)

[b] (b)

[c] (c,q,k)

[o] (kh)

và

Bà

có

khó

về

bề

cá

khá

việt

biệt

cám (ơn)

khám

Rèn luyện phát âm và luyện nghe luôn song hành với nhau. Học viên nên dùng audio hoặc nhờ người dạy phát âm để nghe đi nghe lại và chỉ ra chuẩn từ vừa được phát âm, ngược lại học viên cần luyện tập để phản xạ phát âm thật nhanh từ mà giáo viên yêu cầu. Con đường rèn luyện ban đầu rất vất vả, tốc độ chậm nhưng sau đó sẽ tiến nhanh hơn, nếu không luyện tập thường xuyên, học viên sẽ rất dễ quên các âm đã học. Do đó, quá trình ôn luyện đòi hỏi phải lâu dài, học viên cần kiên trì cho đến khi học viên có thể nhận biết và phát âm đúng âm bất kỳ khi nào.

Rèn luyện năng lực phản xạ

Sau khi đã làm chủ được các âm, bạn cần chuyển sang bước ôn luyện để nâng cao khả năng phản xạ với mỗi từ. Tại bước này, luyện tập với người hướng dẫn mang lại hiệu quả tốt hơn. Học viên sẽ nói cho tất cả các từ mà giáo viên chỉ (các từ đã được học trong bài học), chú ý người học cần luyện phát âm chuyển đổi giữa các từ có thanh điệu khác nhau để tập phát âm thanh điệu, nhịp độ chuyển đổi có thể từ chậm đến nhanh dần. Ví dụ, phát âm các từ trong bảng dưới đây:

nho

nhò

nhó

nhá

nhâ

nhọ

nhô

nhồ

nhố

nhổ

nhỗ

nhộ

nhơ

nhờ

nhớ

nhở

nhì

nhợ

nhu

nhù

nhú

nhủ

nhũ

nhụ

như

nhừ

nhứ

nhử

nhữ

nhự

Phát âm chuỗi âm tiết

Học viên có thể đọc được từng âm tiết không có nghĩa là luôn đọc chính xác âm tiết trong một chuỗi nhiều âm tiết. Học viên cần phải ôn luyện kỹ năng phát âm chuỗi âm tiết vì sự thật là nói năng, một ý cần diễn đạt thường là một câu với nhiều từ phối hợp với nhau.

Thông thường người học sẽ phạm lỗi về thanh điệu khi phát âm một chuỗi âm tiết (đặc biệt đối với các học viên mà trong tiếng mẹ đẻ không có thanh điệu). Thậm chí người học có thể phát âm đúng thanh điệu khi phát âm từng âm tiết cũng không có nghĩa là sẽ vẫn chuẩn khi phát âm một chuỗi có cùng hay không cùng âm điệu. Để khắc phục lỗi sai này, người học cần phải luyện tập theo kiểu chuyển đổi liên tục giữa các thanh điệu. Ví dụ, nếu học viên phát âm âm thanh ngang giống thanh huyền sau khi phát âm thanh huyền thì cần phải tập theo quy trình: “huyền-huyền-ngang”.

Dưới đây là một số hướng ôn luyện phát âm đúng thanh điệu trong chuỗi nhiều âm tiết:

Câu chứa thanh ngang: Ví dụ: Tôi đi chơi Nha Trang hôm qua.

Câu chứa thanh huyền: Ví dụ: Bà Tùng vừa về nhà mình hồi chiều.

Câu chứa thanh hái: Ví dụ: Thảo chỉ hái đổi mảnh vải đá.

Câu chứa thanh ngã: Ví dụ: Gã đã vẽ kỹ lưìng mãi.

Câu chứa thanh sắc: Ví dụ: Nó muốn nói với má: nó rất cố gắng.

Câu chứ thanh nặng: Ví dụ: Một chuyện thật tội nghiệp tại bệnh viện: chị bị đụng thật nặng.

Ngang-sắc-ngang: Ví dụ: không có chi, đi với tôi, xem máy bay, mua áo mưa,...

Sắc-ngang-sắc: Ví dụ: thấy anh ấy, tối hôm đó, mấy con chó, khó khăn đấy,…

Ngang-nặng-ngang: Ví dụ: đi chợ đêm, bưu điện xưa, viên kẹo to, nghiêng một bên,…

Nặng-ngang-nặng: Ví dụ: một con bọ, thị ba rọi, chục viên kẹo, quẹo xe lại,…

Trên đây là cách giúp học viên luyện tập cách phát âm chuẩn tiếng Việt. Tuy nhiên, phát âm đúng khi sử dụng tiếng Anh là một điều tuyệt vời khó đạt đến hoàn hảo. Phương pháp ôn luyện đạt được hiệu quả còn tùy vào nhiều yếu tố như sự kiên trì hay ngữ cảm của từng người học.

Hy vọng bài viết sẽ khiến học viên có những bước cơ bản về phát âm trong giai đoạn đầu học tiếng Việt, tạo cơ sở cho những bước nâng cao về sau.



Today Educaiton - Cung cấp giáo viên bản ngữ chất lượng